Κυριακή 21 Μαΐου 2017

Σαν σήμερα o Άρης ορκίζει τους πρώτους αντάρτες του ΕΛΑΣ


Η σύσκεψη στην καλύβα του Στεφανή και το ξεκίνημα του ΕΛΑΣ από τα βουνά της Ρούμελης
Μετά την ίδρυση του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ) το Σεπτέμβριο του 1941, ο Θανάσης Κλάρας (Άρης Βελουχιώτης) στέλεχος του ΚΚΕ και υπέρμαχος του αντάρτικου αποσπά την έγκριση της ηγεσίας του κόμματος έρχεται στη Φθιώτιδα με εντολή του κόμματος για να διερευνήσει την δυνατότητα για ξεκίνημα της ένοπλης λαϊκής αντίστασης.
Για το σκοπό αυτό στις αρχές Νοεμβρίου του 1941 ο Αρης άρχισε την περιοδεία του στις περιοχές της Φθιώτιδας, Θεσσαλίας και Ευρυτανίας (Χουλιάρας, σελ.13). Στη Ρούμελη οι συνθήκες ήταν δύσκολες και οι κομματικές οργανώσεις αδύναμες. Δεν υπήρχαν παραδόσεις μαζικής πάλης υπήρχαν όμως επιβιώσεις ένοπλης αντάρτικης δράσης, συνέχεια από την κλεφτουριά και τα αρματολίκια. Και ήταν αρκετοί οι ανυπότακτοι πατριώτες που άρπαζαν τα όπλα και έβγαιναν στα βουνά (κλαρίτες) (Χατζής, 284).
Το ΚΚΕ έστειλε στη Φθιωτιδοφωκίδα για να ανασυγκροτήσει τις κομματικές οργανώσεις και να οργανώσει τον αγώνα τον Γιώργο Γιαταγάνα ένα από τα εκλεκτά στελέχη του που τη περίοδο της κατοχής είχε δραπετεύσει από το στρατόπεδο της Φολέγανδρου.

 
Ο Άρης με την οξυδέρκειά του από τη πρώτη στιγμή είδε τα στρατηγικά πλεονεκτήματα του ορεινού όγκου της Ρούμελης για ανάπτυξη του αντάρτικου. Και ήταν ευτυχής σύμπτωση που οι ο Θανάσης Κλάρας βρήκε υποστηρικτή της προσπάθειάς του το Γιαταγάνα. Οι δύο Ρουμελιώτες συμφώνησαν πως εδώ πρέπει να πιάσουν τον ειδικό αυτό κρίκο που θα τους συνδέσει με το λαό-που είναι η αντάρτικη παράδοση της Ρούμελης στο ‘κλαρί’. Οργανωμένες από το ΕΑΜ ανταρτοομάδες δεν υπάρχουν στη Ρούμελη εκτός από την ομάδα του παλιού κομμουνιστή Ψαρρού από το Χρυσό της Παρνασσίδας που κρατούσε επαφή με το Γραμματέα του ΕΑΜ Ν. Διάνη (Παπούα).
Όλο το Φλεβάρη και το Μάρτη ο Θανάσης Κλάρας δούλεψε εντατικά. Με την επιστροφή του στην Αθήνα υπέβαλε την έκθεσή του στην ΚΕ και το Μάιο του 1942 κατορθώνει με την επιμονή του να υπερνικήσει τους δισταγμούς της ηγεσίας και να πάρει εντολή να συνεργαστεί με την περιφερειακή οργάνωση της Λαμίας του ΚΚΕ για τη δημιουργία ένοπλων ομάδων αντίστασης στη Ρούμελη.
Ο Σιάντος Γ.Γ του ΚΚΕ ύστερα από επιμονή του Τζήμα δέχεται να ανατεθεί στον Άρη η αρχηγία των ενόπλων δυνάμεων του ΕΛΑΣ στη Ρούμελη. Ο Αρης χωρίς να ρωτήσει και πολλά την ηγεσία για την ακριβή θέση του στο αντάρτικο φεύγει με ενθουσιασμό , έχοντας την πεποίθηση πως κάνει στο ακέραιο το καθήκον του απέναντι στην πατρίδα, το λαό και το κόμμα του (Χατζής, 284).
Βάση για τη συγκρότηση των πρώτων ανταρτικών ομάδων στη Ρούμελη αποτέλεσε η πατριωτική οργάνωση Μέτωπο Εθνικής Σωτηρίας (ΜΕΣ) που αφομοιώνεται στο ΕΑΜ και ανασυγκροτείται. Σύμφωνα με τις αναμνήσεις του Γ. Χουλιάρα- Περικλή, το ΜΕΣ ιδρύθηκε στη στη Λαμία, από τις πρώτες μέρες της κατοχής με πρωτοβουλία των ξεκομμένων κομμουνιστών Γιώργου Χουλιάρα, Γ. Φράγκου, Ανδρέα Δημόπουλου, Κ. Νταμάτη και Α. Παπαλάμπρου. Σκοπός του (ΜΕΣ) ήταν η συσπείρωση όλων των πολιτών σε εθνική βάση ανεξάρτητα από πολιτικές και άλλες διαφορές ώστε να αγωνιστούν για την επιβίωση του λαού και να αρχίσουν σιγά-σιγά την αντίσταση ενάντια στον κατακτητή (Χουλιάρας, 2006:46).
Στις 4 Μάη στη Λαμία στη συνοικία Νέα Σφαίρα στην οδό Δωριέων κάτω από το κάστρο στο σπίτι του Μήτσου Μυρεσιώτη σύμφωνα με τις αναμνήσεις του Α. Χουλιάρα συνήλθαν σε κοινή σύσκεψη οι Περιφερειακές Επιτροπές του ΚΚΕ και του ΕΑΜ, και άλλα στελέχη μεταξύ των οποίων και ο Θανάσης Κλάρας, με εισηγητή τον Γραμματέα της Περιφερειακής Επιτροπής Φθιωτιδοφωκίδας Γιώργη Γιαταγάνα.
Αποφασίστηκε να συγκροτηθούν αμέσως ένοπλα τμήματα του ΕΛΑΣ και να αρχίσουν δράση εναντίον των κατακτητών και των εθνοπροδοτών. Η διοίκηση κάθε τμήματος αποφασίστηκε να είναι τριμελής. και να αποτελείται από ένα στρατιωτικό Διοικητή, ένα καπετάνιος και έναν πολιτικό και οι αποφάσεις να παίρνονται από κοινού.
Στην αρχή όλες οι ομάδες θα είναι αυτοτελείς και θα καθοδηγούνται από την Περιφερειακή επιτροπή του ΕΑΜ με στόχο να συνενωθούν αργότερα σε ένα Αρχηγείο της Ρούμελης. Στις 14 Μαΐου 1942 στο ίδιο σπίτι στη Νέα Σφαίρα έγινε η ιστορική σύσκεψη των τριών υπεύθυνων στελεχών για την ανάπτυξη του αντάρτικου στη Ρούμελη του Θανάση Κλάρα, Γιώργη Γιαταγάνα και Γιώργου Χουλιάρα-Περικλή.
Με εισηγητή το Θανάση Κλάρα πάρθηκαν όλα τα μέτρα για την άμεση έξοδο στα βουνά της Ρούμελης αντάρτικων ομάδων του ΕΛΑΣ. Ο Άρης αναλαμβάνει να δημιουργήσει αντάρτικη ομάδα στις περιοχές της Ευρυτανίας, Φθιώτιδας και Δομοκού. Ταυτόχρονα στο Γιώργο Χουλιάρα-Περικλή ανατίθεται να δημιουργήσει αντάρτικη ομάδα στις περιοχές της Παρανασσίδας και της Λοκρίδας. Η σύσκεψη ενέκρινε και την πρώτη φλογερή διακήρυξη για το αντάρτικο προς το λαό της Ρούμελης γραμμένη από τον Θανάση Κλάρα με τον τίτλο «ΕΜΠΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΑΡΜΑΤΟΛΙΚΙ» που καλεί τους Ρουμελιώτες να δημιουργήσουν τους καινούργιους αρματολούς και κλέφτες. Η διακήρυξη τυπώθηκε στα τυπογραφεία του Λαμιακού Τύπου σε χιλιάδες αντίτυπα και μοιράστηκε στην περιοχή ( Λαδάς σελ. 44, Χατζής 1982: 286).
Ύστερα από τη σύσκεψη της Λαμίας γίνηκε η συνάντηση στο σπίτι του Φώτη Μαστροκώστα (Θάνου) στη Σπερχειάδα όπου ο Κλάρας απευθύνει το ερώτημα ‘Ποιος θαρθεί μαζί μου;’(Λαγδάς,σελ. 47). Η πρώτη αυτή εθελοντική ομάδα του λαϊκού εθνικοαπελευθερωτικού στρατούριν βγει οριστικά στο βουνό. κρύφτηκε στην καλύβα του Στεφανή που βρίσκεται στην τοποθεσία Αλώνια 500 μέτρα έξω από τη Σπερχειάδα. Την απαρτίζουν ο Άρης Βελουχιώτης, ο Στέφανος Στεφανής (ιδιοκτήτης της καλύβας) ο Φώτης Μαστροκώστας από τη Σπερχειάδα, οι αδελφοί Νίκος και Βαγγέλης Λέβας από την Ομβριακή και ο Βασίλης Ξυνοτρούλιας από τους Βελεσιώτες με οπλισμό πέντε περίστροφα και έναν γκράς (Λαγδάς, σελ. 51). Σιγά –σιγά άρχισαν να φτάνουν από τα γύρω χωριά και άλλοι αγωνιστές έγιναν όλοι- όλοι δεκατέσσαρες. Δέκατος πέμπτος λογαριάστηκε ο νεαρός Βασίλης Λαγός που ο Άρης θα χρησιμοποιούσε για σύνδεσμο με την οργάνωση της Σπερχειάδας.
Έτσι το Μάιο του 1942 η πρώτη ένοπλη ομάδα του ΕΛΑΣ εναντίον του κατακτητή υπό την αρχηγία του Άρη Βελουχιώτη ξεκίνησε από τηκαλύβα του Στεφανή στη Σπερχειάδα και κατευθύνθηκε τη Γουλινά το μικρό βουνό πάνω και νοτιοδυτικά από τη Σπερχειάδα. Εκεί ο Θανάσης Κλάρας γίνεται ο θρυλικός Αρης Βελουχιώτης και όλοι οι καπετάνιοι για λόγους συνωμοτικότητας παίρνουν τα ψευδώνυμα με τα οποία θα γίνουν γνωστοί στο πανελλήνιο και θα περάσουν στην ιστορία. Εκεί, δίνουν τον όρκο του αντάρτη που ετοίμασε ο Άρης: «Εγώ παιδί του εργαζόμενου ελληνικού λαού, ορκίζομαι να αγωνιστώ για να διώξω τον εχθρό της πατρίδας μου από τον τόπο, χύνοντας και την τελευταία ρανίδα του αίματός μου. Να αγωνιστώ μέσα από τις γραμμές του ΕΛΑΣ για τις ελευθερίες του λαού».
Στη Δομνίστα Ευρυτανίας στις 7 Ιουνίου του 42 ο Άρης με τους αντάρτες του ΕΛΑΣ κάνει την πρώτη εμφάνιση του παρελαύνουν μπροστά στα έκπληκτα μάτια των κατοίκων κρατώντας την ελληνική σημαία και τραγουδώντας. Στη λαϊκή συγκέντρωση που ακολούθησε στην πλατεία του χωριού ο Αρης με λόγια απλά και πάθος εκλαϊκεύει τους στόχους του αγώνα. Μιλάει για το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ που συνεχίζει την Επανάσταση του 21, «κηρύσσει την Επανάσταση κατά των ξένων κατακτητών και των ντόπιων συνεργατών τους» (Λαγδάς, τόμος 2, σελ. 18)και ζητά την ενίσχυση τους στον αγώνα. Από στόμα σε στόμα η είδηση για εμφάνιση ανταρτών απλώθηκε αστραπιαία στην ύπαιθρο και φτάνει στις σκλαβωμένες πολιτείες….
Χαρά Παρμενοπούλου
Βιβλιογραφία
– Ζωϊδη, Γ., Κάϊλα, Μ κ.ά,1979, Ιστορία της Εθνικής Αντίστασης 1940-45, εκδ. Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα
-Λαγδάς, Πάνος, Άρης Βελουχιώτης, ο Πρώτος του Αγώνα, εκδ. Σφαέλος Ν., Αθήνα
– Χατζηπαναγιώτου, Γιάννης (καπετάν Θωμάς), Η πολιτική διαθήκη του Άρη Βελουχιώτη, Δωρικός, Αθήνα 1975
– Χατζής, Θανάσης, 1982, Η Νικηφόρα Επανάσταση που χάθηκε (εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας 41-45), β έκδοση, Εξάντας, Αθήνα
-Χουλιάρας Γιώργος- Περικλής,2006, «Ο δρόμος είναι άσωτος…», Λαμία, Οιωνός
Πηγή: http://altpressfthiotida.com

Ο Ορκος του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ
Αγωνιστές της Αντίστασης αλλά και άλλοι αναγνώστες ρωτάνε ποιος είναι ο όρκος του ΕΛΑΣ και γιατί σε διάφορα κείμενα είναι διαφορετικά διατυπωμένος. Εύλογη η απορία. Απαντάμε παραθέτοντας τα ίδια τα κείμενα.
Δημοσιεύουμε και τον όρκο του ΔΣΕ.

1. Ο επίσημος «Ορκος του Ελασίτη»,καθιερωμένος με απόφαση της ΠΕΕΑ (Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης) – «Κυβέρνησης του Βουνού», το 1944 είναι ο εξής:
«Ορκίζομαι ότι θα αγωνιστώ έως την τελευταία σταγόνα του αίματός μου
για την πλήρη απελευθέρωση, ακεραιότητα και ανεξαρτησία της πατρίδας.
Για την περιφρούρηση των συμφερόντων του ελληνικού λαού και την αποκατάσταση και κατοχύρωση των κυριαρχικών δικαιωμάτων του. Για τον σκοπό αυτό θα υπακούω στις πράξεις και αποφάσεις της ΠΕΕΑ και θα εκτελώ ευσυνείδητα και πειθαρχικά τις εντολές και οδηγίες των ανωτέρων μου και θα αποφεύγω κάθε πράξη που θα με ατιμάζει σαν άτομο και σαν αγωνιστή
του ελληνικού λαού».

(Από τα βιβλία: Σπύρου Κωτσάκη «Εισφορά» σελ. 189, και «Στ’ άρματα,
Στ’ άρματα» σελ. 157).

2. Ο Ορκος της πρώτης αντάρτικης ομάδας στη Ρούμελη που έγραψε ο Αρης Βελουχιώτης και δόθηκε το 1942 στη Γραμμένη Οξιά είναι:
«Εγώ παιδί του ελληνικού λαού, ορκίζομαι να αγωνιστώ πιστά από τις τάξεις του ΕΛΑΣ, χύνοντας και την τελευταία ρανίδα του αίματός μου, σαν γνήσιος πατριώτης για το διώξιμο του εχθρού από τον τόπο μας, για τις ελευθερίες του λαού μας, κι ακόμα να είμαι πιστός και άγρυπνος φρουρός προστασίας στην περιουσία και το βιος του αγρότη. Δέχομαι προκαταβολικά την ποινή του θανάτου αν ατιμάσω την ιδιότητά μου ως πολεμιστής του Εθνους και του λαού και υπόσχομαι να δοξάσω και να τιμήσω το όπλο που κρατώ και να μην το παραδώσω αν δεν ξεσκλαβωθεί η Πατρίδα μου και δε γίνει ο λαός νοικοκύρης στον τόπο του».
(Από το βιβλίο του Γιάννη Μαρρέ).
3. Το 1943 από την ΚΕ του ΕΛΑΣ καθορίστηκε για τους μαχητές ο παρακάτω όρκος:
«Ορκίζομαι στον ελληνικό λαό και τη συνείδησή μου, ότι θ’ αγωνιστώ έως την τελευταία σταγόνα του αίματός μου για την πλήρη απελευθέρωση της Ελλάδος από τον ξενικό ζυγό.
Οτι θ’ αγωνιστώ για την περιφρούρηση των συμφερόντων του ελληνικού λαού και την αποκατάσταση και κατοχύρωση των ελευθεριών και όλων των κυριαρχικών δικαιωμάτων του.
Για τον σκοπό αυτό θα εκτελώ ευσυνείδητα και πειθαρχικά τις εντολές και οδηγίες των ανωτέρων οργάνων και θ’ αποφεύγω κάθε πράξη που θα με ατιμάζει σαν άτομο και σαν αγωνιστή του εργαζόμενου ελληνικού λαού».

Δημοσιεύτηκε στον «Απελευθερωτή», όργανο της ΚΕ του ΕΛΑΣ. Αθήνα 27 Απριλίου 1943. (Κείμενα της Εθνικής Αντίστασης Α Τόμος Σελ. 213).
– Οι μαχητές του ΔΣΕ ορκίζονταν στις αρχές του καταστατικού τους.
4. Ο Ορκος του μαχητή του ΔΣΕ
«Εγώ, παιδί του λαού της Ελλάδας και μαχητής του ΔΣΕ, ορκίζομαι να πολεμήσω με το όπλο στο χέρι, να χύσω το αίμα μου και να δώσω και την ίδια μου τη ζωή για να διώξω απ’ τα χώματα της Πατρίδας μου και τον τελευταίο ξένο καταχτητή. Για να εξαφανίσω κάθε ίχνος φασισμού. Για να εξασφαλίσω και να υπερασπίσω την εθνική ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Πατρίδας μου. Για να εξασφαλίσω και να υπερασπίσω τη Δημοκρατία, την τιμή, την εργασία, την περιουσία και πρόοδο του λαού μας.
Ορκίζομαι να ‘μαι καλός, γενναίος και πειθαρχικός στρατιώτης, να εκτελώ όλες τις διαταγές των ανωτέρων μου, να τηρώ όλες τις διατάξεις του κανονισμού και να κρατώ τα μυστικά του ΔΣΕ.
Ορκίζομαι να ‘μαι υπόδειγμα καλής συμπεριφοράς προς τον λαό, φορέας και εμψυχωτής στη λαϊκή ενότητα και συμφιλίωση και να αποφεύγω κάθε πράξη που θα με εκθέτει και θα με ατιμάζει σαν άτομο και μαχητή. Ιδανικό μου έχω τη λεύτερη και ισχυρή Δημοκρατική Ελλάδα και την πρόοδο και ευημερία του λαού. Και στην υπηρεσία του ιδανικού μου θέτω το όπλο μου και τη ζωή μου.
Αν ποτέ φανώ επίορκος και από κακή πρόθεση παραβώ τον όρκο μου, ας πέσει πάνω μου αμείλικτο το τιμωρό χέρι της Πατρίδας και το μίσος και η καταφρόνια του λαού μου».

Από το βιβλιάριο του μαχητή και αξιωματικού του ΔΣΕ.
Σημείωση.Αυτά σε αντίθεση με τον όρκο του κυβερνητικού στρατού, που συντάχθηκε στην Οθωνική περίοδο, και ορκίζεται «πίστην και αφοσίωσιν προς τον βασιλιά».
5. Ο όρκος του ταγματασφαλίτη
«Ορκίζομαι εις τον Θεόν τον άγιον τούτον όρκον, ότι θα υπακούω απολύτως εις τας διαταγάς του ανωτάτου αρχηγού του γερμανικού στρατού Αδόλφου Χίτλερ.
Θα εκτελώ πιστώς απάσας τας ανατεθησομένας μοι υπηρεσίας και θα υπακούω άνευ όρων εις τας διαταγάς των ανωτέρων μου.
Γνωρίζω καλώς ότι διά μιαν αντίρρησιν εναντίον των υποχρεώσεών μου, τας οποίας διά του παρόντος αναλαμβάνω, θέλω τιμωρηθή παρά των γερμανικών στρατιωτικών νόμων».

Από το βιβλίο του Ηλία Παπαστεργιόπουλου «Ο Μωριάς στα όπλα».
Πηγή: «Ριζοσπάστης»

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου