Ο Τσε για τις Λαϊκές Δημοκρατίες

Της Αργυρώς Κραββαρίτη

Σχολιάζοντας  απόσπασμα από το Εγχειριδίου Πολιτικής Οικονομίας της Ακαδημίας των Επιστημών της Σοβιετικής Ένωσης.,

« ΣΕΛ. 335 Νο. 71

Οι χώρες λαϊκής δημοκρατίας προσεγγίζουν και λύνουν το θέμα της μετάβασης στο σοσιαλισμό σύμφωνα με τις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε χώρας, σε ένα νέο και πιο ευνοϊκό ιστορικό πλαίσιο, στο οποίο ο σοσιαλισμός έχει ήδη θριαμβεύσει στη Σοβιετική Ένωση και αποτελεί ένα παγκόσμιο σοσιαλιστικό σύστημα.88

 Ο Τσε γραφει Η μορφή που έχει συνταχθεί η παράγραφος δείχνει μια αλήθεια που δε λέγεται ξεκάθαρα: η Σοβιετική Ένωση αποτελεί παγκόσμιο σύστημα του σοσιαλισμού με μία χώρα μόνο (αυτή την ίδια). Με άλλα λόγια, η Σοβιετική Ένωση επιβάλλει το σοσιαλισμό με της δύναμη των όπλων στις χώρες Λαϊκής Δημοκρατίας».Αpuntes criticos a la economica politica , σελ. 110

Εν ολίγοις οι λαϊκές δημοκρατίες είναι όμηροι της Ε.Σ.Σ.Δ., υπο κηδεμονία σοβιετικού στρατου. Προφανως ο Τσε εννοεί το Σύμφωνο της Βαρσοβίας

Η στρατιωτική οργάνωση του Συμφώνου της Βαρσοβίας δεν έχει ανεξάρτητο ρόλο μιας και τοποθετεί τις κοινές δυνάμεις του Συμφώνου υπό Σοβιετική διοίκηση. Στην πράξη το Σύμφωνο είναι εργαλείο σοβιετικού ελέγχου και νομιμοποιεί τα σοβιετικά στρατεύματα στην Ανατολική Ευρώπη. Η Σοβιετική Ένωση δεν σέβεται την αρχή της μη παρέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις άλλων χωρών ούτε και την κυριαρχία των κρατών μελών του Συμφώνου. Δυο φορές που σημειώθηκαν εξεγέρσεις σε κράτη μέλη καταστέλλονται από τις δυνάμεις του Συμφώνου – το 1956 στην Ουγγαρία , και το 1968 στην Τσεχοσλοβακία. Αυτό προκαλεί την δυσαρέσκεια της Αλβανίας που εγκαταλείπει την συμμαχία το 1968.

«Στο Εγχειριδίου Πολιτικής Οικονομίας της Ακαδημίας των Επιστημών της Σοβιετικής Ένωσης. Διαβάζουμε

ΣΕΛ. 338

Νο. 75

Ωστόσο, η δικτατορία του προλεταριάτου δεν είναι μόνο το καθεστώς βίας προς τους εκμεταλλευτές, δεν είναι καν, στη βάση του, ένα καθεστώς βίας. Τα μαρξιστικά – λενινιστικά κόμματα δείχνουν προτίμηση  στους πιο ανώδυνους τρόπους μετάβασης στο σοσιαλισμό και δεν είναι με κανέναν τρόπο  - όπως προτίθενται να μας κάνουν να πιστέψουμε οι εχθροί του κομουνισμού – οπαδοί της βίας, του εμφυλίου και της ένοπλης εξέγερσης πάσει θυσία, δηλαδή, των πιο ακραίων μορφών της πάλης των τάξεων.

Ο Τσε σχολιάζει: Καιροσκοπισμός άνευ αξίας. Η δικτατορία του προλεταριάτου είναι ένα καθεστώς βίας απέναντι στην αστική τάξη, είναι ξεκάθαρο πως η ένταση του αγώνα εξαρτάται από την αντίσταση των εκμεταλλευτών, όπως ποτέ δεν θα είναι ένα ρόδινο καθεστώς, αν θέλετε πιστέψτε το.»

 Η Σοβιετική Ένωση λόγω της απειλής εκ των "επιθετικών βλέψεων" της Δύσης διατήρησε σχεδόν το σύνολο των δυνάμεών της, δηλαδή περίπου 5.000.000 στρατιώτες. Μετά το 1955 οι Σοβιετικοί άρχισαν να μειώνουν τις δυνάμεις τους λόγω του παράλληλου εκσυχρονισμού των όπλων. Έτσι στις αρχές του 1970 η Ρωσία διατηρούσε περί τους 3.500.000 στρατιώτες, ενώ παράλληλα ξεκινούσαν οι συνεννοήσεις για παγκόσμιο αφοπλισμό που όμως ανεστάλησαν τον Ιούλιο του ίδιου έτους. Την ίδια εκείνη εποχή τα έτερα μέλη του Σ.Β. διέθεταν 50 μεραρχίες για την υποστήριξη της συνθήκης.

Τα κράτη μελη επιβαρύνονταν οικονομικά για τους Σοβιετικούς στρατιώτες και τον στρατιωτικό εξοπλισμο με κόστος πολύ δαπανηρό ,δυσβάσταχτο κάτι που έκανε  τη Ρουμανία καί ο Νικολάε Τσαουσέσκου,ν΄αποστασιοποιηθεί. ειδικά στη κρίση της Μέσης Ανατολής το 1967, αρνήθηκε την αύξηση των δαπανών για το Σύμφωνο, φθάνοντας μάλιστα στο σημείο ν΄ απαγορεύει διεξαγωγή στρατιωτικών γυμνασίων των δυνάμεων του Συμφώνου στο έδαφός της

            Κι όμως, στις 14 Δεκέμβρη 1957, στη Σιέρρα Μαέστρα, έγραφε στον Daniel (Rene Ramos Latour) “Λόγω του ιδεολογικού μου υποβαθρου, ανήκω σ΄αυτούς που πιστεύουν ότι η λύση στα προβλήματα του κόσμου βρίσκεται πίσω από αυτό που ονομάζεται σιδηρούν παραπέτασμα»

Επίσης, το 1956 επιδοκίμασε την σοβιετική εισβολή στην Ουγγαρία.

Ο Carlos Franqui περιγράφει τον τρόπο, την  πρώτη φορά που συνάντησε τον Τσε στο Μεξικό το 1956, o Αργεντινoς διάβαζε  Στάλιν τα θεμέλια του Λενινισμού. Όταν Franqui τον ρώτησε αν είχε διαβάσει την έκθεση του Χρουστσόφ στο Κογκρέσο Εικοστού, Τσε απάντησε ότι δεν ήταν τίποτα, αλλά ιμπεριαλιστική προπαγάνδα. O Carlos Franqui, πήρε  συνέντευξη με τον συγγραφέα, San Juan, στις 19 Αυγούστου 1996. Ένας εχθρικό βιογράφος έχει ένα παρόμοιο ανέκδοτο: "Τον Οκτώβριο του 1956, όταν ο σοβιετικός στρατός παρενέβη για να συντρίψει την εθνικιστική  ουγγρική εξέγερση, ο Τσε Γκεβάρα είχε έντονη συζητήσεις με έναν από του συντρόφους στην οποία υπερασπίστηκε την παρέμβαση αυτή. Roberto Luque Escalona, Yo el Mejor de Todos: Una biogra􀉹a noautorizada del Che Guevara (Miami: Edicioties Universal, 1994. The Life and Death of Che Guevara Jorge G. Castaneda,σελ.114 

 Σύμφωνα με τον St.George, στη Σιέρα Τσε υπερασπίστηκε πριν από αυτόν τη σοβιετική επέμβαση στην Ουγγαρία και δήλωσε ότι «η εξέγερση της Βουδαπέστης ήταν μια φασιστική συνωμοσία εναντίον του λαού." Braddock/AmEmbassy Havana to Dept. of State, July 31, 1959 (Confidential), U.S. Department Files, vol. 8,) The Life and Death of Che Guevara Jorge G. Castaneda, σελ.114

«Ξανά αυτή η ιδέα, τόσο άδικη στη θεωρητική έκφρασή της, σκοντάφτει σε ηθικούς χαρακτηρισμούς. Αν ο προλεταριακός διεθνισμός προέδρευε στις πράξεις των κυβερνώντων κάθε σοσιαλιστικής χώρας, παρά τα διάφορα νοηματικά λάθη που θα μπορούσαν να συμβούν, θα ήταν πετυχημένος. Αλλά ο διεθνισμός έχει αντικατασταθεί από το σοβινισμό (υπερδύναμης ή μικρής χώρας) ή την υποταγή στη Σοβιετική Ένωση διατηρώντας τις ανακολουθίες ανάμεσα σε άλλες λαϊκές δημοκρατίες (ΚΟΜΕΚΟΝ). Πως μπορεί να ονομαστεί όλο αυτό; Δύσκολο να ειπωθεί χωρίς ανάλυση σε βάθος και τεκμηρίωση για τα κίνητρα κάθε στάσης, αλλά είναι σωστό πως επιτίθενται ενάντια σε όλα τα τίμια όνειρα των κομουνιστών του κόσμου.

Η αναφορά στις οικονομικές σχέσεις, με τον καπιταλισμό φέρνει στο νου το σχεδιασμό ενόψει του εμπορίου αυτού, όπου πρέπει να ληφθούν υπόψη μια σειρά καπιταλιστικών κατηγοριών, αλλά με επιστημονικό τρόπο».Apuntes criticos a la economica politica , σελ. 145

Ο Τσε αποκαρδιωμένος , μιλά ανοιχτα για σοβινισμό , υποταγή στην Ε.Σ.Σ.Δ. και προσθέτει και καπιταλιστικές τύπου σχέσεις – εμπλέκεται πλέον πέρα από τον στρατιωτικο και ο οικονομικός παράγοντας. Πρόκειται για εκμετάλλευση και γκρέμισμα κομμουνιστικός οράματος.

«Πολύ ειδυλλιακό. Αν και οι κρίσεις με την τελείως καπιταλιστική έννοια δεν είναι γνωστές, οι δυσκολίες των τελευταίων χρόνων στις λαϊκές δημοκρατίες της Ευρώπης και η καταστροφή του σιταριού στη Σοβιετική Ένωση , δείχνουν πως επίσης συμβαίνουν σοβαρές διακοπές στην πρόοδο».

Apuntes criticos a la economica politica , σελ. 100

«Και κατά συνέπεια στο σοσιαλιστικό πεδίο δεν υπάρχουν ούτε μπορούν να υπάρξουν επεκτατικά φαινόμενα μη ισοδύναμης αλλαγής, ανταγωνιστικού αγώνα, εκμετάλλευσης και υποταγής των αδύναμων Κρατών στα ισχυρά. (Εγχειρίδιο)[1]

Τσε:Το τελευταίο μέρος της παραγράφου.¹ είναι μια μεθοδική περίληψη ανακριβειών. Υπάρχουν επεκτατικά φαινόμενα, μη ισοδύναμη αλλαγή, ανταγωνισμός, μέχρι και κάποιος βαθμός εκμετάλλευσης και φυσικά υποταγής των ανίσχυρων κρατών στα ισχυρά. Apuntes criticos a la economica politica, σελ.209

            Εδώ έχουμε πάλι θέμα υποταγής,επεκτατικά φαινόμενα και φυσικα οικονομικές συναλλαγές στη βάση ανταγωνισμού , μιλάμε για πληρη ομηρία.

«Σε αντίθεση από αυτό που ισχύει υπό τον καπιταλισμό, ο διαχωρισμός της εργασίας ανάμεσα στα κράτη του σοσιαλιστικού πεδίου δεν υιοθετείται μέσω καταναγκασμού και βίας, μέσω μιας σκληρής ανταγωνιστικής πάλης, αλλά μέσω της αδελφικής συνεργασίας και της αμοιβαίας σοσιαλιστικής βοήθειας ανάμεσα σε κράτη που έχουν ίσα δικαιώματα.[2] (Εγχειρίδιο)

Τσε: ²Στην πράξη όλα και αυτά διαψεύδονται από την εντροπία της ΚΟΜΕΚΟΝ. Αναφέρονται σε ένα ιδανικό που μπορεί να υπάρξει μόνο μέσω της αληθινής εφαρμογής του προλεταριακού διεθνισμού που όμως δυστυχώς δεν υπάρχει σήμερα. Apuntes criticos a la economica politica, σελ.210

Η κριτκή του Τσε στο Εγχειριδίο Πολιτικής Οικονομίας της Ακαδημίας των Επιστημών της Σοβιετικής Ένωσης γράφτηκε στα μέσα του 1960. Την ίδια εποχή, στ΄Αλγέρι, το 1965, είχε καυτηριάσει και καταγγείλει τη σταση των ισχυρών σοσιαλιστικών χωρών έναντι των υπανάπτυκτων.  

«Η ελευθερία έρχεται όταν σταματήσει η οικονομική κυριαρχία του ιμπεριαλισμού σ΄ένα λαό.

Είναι λοιπόν ζωτικο θέμα για τις σοσιαλιστικές χώρες αυτές οι ρήξεις να δημιουργούνται θετικά. Και είναι διεθνές καθήκον μας,καθήκον που μας υπαγορεύεται από την ιδεολογία που μας οδηγεί, να συντελέσουμε με τις προσπάθειές μας στην ταχύτερη και ριζική απελεύθερωση.

            Απ΄αυτά όλα πρέπει να βγάλουμε ένα συμπέρασμα: η ανάπτυξη των χωρών που παίρνουν το δρόμο της λευτεριάς, πρέπει να πληρώνεται από τις σοσιαλιστικές χώρες. Το λέμε χωρίς καμία πρόθεση εκβιασμού ή για να εντυπωσιάσουμε ούτε και ζητώντας έναν τρόπο προσέγγισης με όλους τους αφρο-ασιατικούς λαούς, αλλά γιατί είναι μια βαθιά μας πεποίθηση και μόνο.

            Ο σοσιαλισμός δε μπορεί να υπάρξει, αν δεν δημιουργήσουμε μέσα στις συνειδήσεις μια διαφοροποίηση που θα προκαλέσει μια νέα συμπεριφορά αδερφοσύνης απέναντι στην ανθρωπότητα,τόσο στον ατομικο τομέα για την κοινωνία που οικοδομεί ή έχει οικοδομήσει  το σοσιαλισμό, όσο και στον παγκόσμιο, απέναντι σ’όλους τους λαούς που υποφέρουν κάτω από την πίεση του ιμπεριαλισμού.

            Πιστεύουμε πώς μέσα σ΄αυτό το πνεύμα πρέπει ν΄αναληφθει η ευθύνη της βοήθειας για τις υποχείριες χώρες και ότι δεν τιθεται θέμα ν΄αναπτυχθεί ένα εμπόριο αμοιβαίου κέρδους επί τη βάση νοθευμένων τιμών εις βάρος των υπανάπτυκτων χωρών με το νομο των αξιών και τις ανισες διεθνείς σχέσεις ανταλλαγών  που είναι το συνεπακόλουθο αυτού του νόμου.

             Πώς μπορεί να ονομάσει κανείς «αμοιβαίο κέρδος» την πώληση σε τιμές παγκόσμιας αγοράς προϊόντων μη αφαιρουμένων των εξόδων τους που στοιχίζουν στις υπανάπτυκτες χώρες ανυπολόγιστους μόχθους και βάσανα και την αγορά μηχανών που κατασκευάζονται στα μεγάλα αυτόματα εργοστάσια που υπάρχουν σήμερα,πάλι σε τιμές παγκόσμιας αγοράς;

            Αν θεωρήσουμε σα δεδομένο αύτό τον τύπο σχέσεων ανάμεσα στις δυο ομάδες των εθνών, πρέπει να συμπεράνουμε πώς οι σοσιαλιστικές χώρες είναι κατά κάποιο τρόπο συνένοχες της ιμπεριαλιστικής εκμετάλλευσης.

            Θα προφασιστούν πώς ο όγκος των ανταλλαγών με τις υπανάπτυκτες χώρες δεν αποφέρει παρά ένα ασήμαντο ποσοστό από το εξωτερικό εμπόριο αυτών των χωρών. είναι απόλυτα αληθινό, αλλά αύτό δεν αλλάζει καθόλου τον ανήθικο χαρακτήρα των ανταλλαγών αυτών.

   Οι σοσιαλιστικές χώρες έχουν την ηθική υποχρέωση να διαλύσουν τη χειροπιαστή συνενοχή τους με τις εκμεταλλεύτριες χώρες της Δύσης». Οικονομικό Συμπόσιο Αφρο-Ασιατικής Αλληλεγγύης, Αλγερία 24 Φεβρουαρίου 1965) .Πολιτικά κείμενα Α΄ 3. Ο λόγος στ΄Αλγέρι, σελ.159-160, εκδόσεις Καρανάση

«Το σοβιετικό Κράτος επένδυσε πολύ αξιόλογους πόρους στη χρηματοδότηση της οργάνωσης των Kolkhoz και Sovkhoz. Και επίσης τα σοσιαλιστικά Κράτη των χωρών λαϊκής δημοκρατίας προορίζουν μια μεγάλη χρηματοδοτική και οργανωτική δύναμη στο έργο της συνεργασίας των αγροτικών οικονομιών.[3]» Εγχειρίδιο

³Τσε:Πολύ κατώτερο, αν και στην ποσότητα των εξόδων στο αποτέλεσμά τους όσο χρειάζεται. Οι απόδειξη είναι οι συνεχείς αγροτικές ελλείψεις των σοσιαλιστικών χωρών».Apuntes a la economica politica, σελ.123

« Η βάση του εμπορίου είναι η τιμή της διεθνούς αγοράς και αυτή αποτιμάται από την άνιση συναλλαγή. Υποθέτοντας πως προφέρονται κάποια οφέλη, όπως οι σταθερές τιμές για κάποια χρόνια, αυτό δεν σημαίνει πως ακυρώνεται η άνιση συναλλαγή, αλλά πως μετριάζεται, σε κάθε περίπτωση. Εξ ου και συνεισφέρουν οι σχέσεις αυτού του τύπου στον εμπλουτισμό της βιομηχανικής χώρας εξασθενώντας την εξαγωγή πρώτων υλών. Apuntes a la economica politica Σελ212

Από την εποχή που ο Τσε επιδοκίμαζε τη Σοβιετική εισβολή στην Ουγγαρία και δήλωνε ότι ανήκει στο σιδηρούν παραπέτασμα, μεχρι τα χρόνια που κατήγγειλε ότι η Ε.Σ.Σ.Δ. είναι η μόνη σοσιαλιστική χώρα και κρατά τις Λαϊκές Δημοκρατίες με τη δύναμη των όπλων, είχαν μεσολαβήσει πολλά, Όχι τόσα πάντως για μια τόσο αιρετική , ρηξικέλευθη στροφή. Ο Τσε είναι θυμωμένος. Ο Τσε είναι αποκαρδιωμένος. Ο Τσε επιτίθεται γιατί νιώθει «πως επιτίθενται ενάντια σε όλα τα τίμια όνειρα των κομουνιστών του κόσμου» και μαζί μ΄αυτά και το δικο του...

---

[3] Σημειωμένο με πράσινο στο πρωτότυπο.